Współcześnie Vermeer należy do czołówki genialnych mistrzów pędzla, choć jego obrazy nie były cenione za życia i jeszcze 200 lat po śmierci jego twórczość pozostawała w zapomnieniu. Obrazy Vermeera po jego śmierci trafiły za długi w ręce wierzycieli. Artysta zmarł 15 grudnia 1675, natomiast dokładna data jego narodzin nie jest znana; pewne jest tylko, że 31 października 1632 został ochrzczony w protestanckiej rodzinie w Delft w Holandii, gdzie urodził się i mieszkał prawie całe życie. Z powodu ubóstwa rodziców i bardzo licznego rodzeństwa prawdopodobnie nie otrzymał artystycznego wykształcenia, a ze sztuką przez wielkie S zetknął się w firmie ojca, który przez pewien okres handlował obrazami. W wieku około 21 lat bogato się ożenił i przez wiele lat pozostawał wraz ze swoją rodziną na utrzymaniu teściowej. W swojej okolicy był uznanym artystą, o czym świadczy powierzeniu mu funkcji przewodniczącego Gidii św. Łukasza, zrzeszającej rzemieślników i artystów. Figurował tam w wykazach członków jako malarz, mimo że głównym źródłem utrzymania były dla niego handel dziełami sztuki i prowadzenie oberży. Jednak te zajęcia do końca życia nie przyniosły mu fortuny i po jego śmierci wdowa po malarzu musiała większość jego prac oddać wierzycielom w zastaw za długi .
Vermeer początkowo malował obrazy historyczno-mistyczne i biblijne, takie jak Toaleta Diany czy obraz Chrystus w domu Marii i Marty. Ta problematyka w protestanckiej Holandii nie miała jednak powodzenia i artysta zmuszony był zmienić tematykę obrazów. Nie dołączył jednak do ówczesnej holenderskiej mody na uwiecznianie życia mieszczaństwa. Vermeer – stosując wykonane na własny użytek farby – malował z charakterystycznym dla siebie wyczuciem światła pejzaże i widoki miasta oraz zwykłych ludzi na ulicy oraz we wnętrzach domów. Nie bał się przy tym tematów ówcześnie uważanych za tabu. Powstały takie obrazy, jak U stręczycielki (tzw. obraz Rajfurka), Pijana dziewczyna śpiąca przy stole, czy obraz Żołnierz i śmiejąca się dziewczyna oraz obraz Dama i dwóch panów. Bardzo często w twórczości Vermeer’a pojawiają się na wielu obrazach te same motywy, ale w różnych okolicznościach; oprócz kobiet są to: wino, list, perły, instrumenty muzyczne, mapy, zasłony, dywany, gobeliny, biała karafka i krzesła obite skórą. Przykładowo można tu wymienić takie dzieła Vemeer’a, jak obraz Dziewczyna czytająca list, Przerwana lekcja muzyki, Kielich wina (albo: Szklanka wina), Kobieta z lutnią, Sznur pereł (albo: Naszyjnik pereł, Kobieta z naszyjnikiem pereł) czy List miłosny. Należy do nich również najbardziej znany obraz artysty Dziewczyna z perłą (albo: Dziewczyna w perłowych kolczykach). Namalował też Vermeer urokliwe widoki miasta; jedyne dwa znane o tej tematyce obrazy Vermeer’a to Widok Delft i Uliczka. Do bardziej znanych dzieł tego artysty należą jeszcze obrazy: Alegoria malarstwa, Mleczarka, Kobieta w błękitnej sukni (albo: Czytająca list) i Szklanka wina.
W swojej technice malarskiej Vermeer stosował prawdopodobnie technikę podobną do stosowanej w Camera obscura, co pozwalało bardzo wiernie i realistycznie oddawać otaczający świat, włącznie z doskonałą perspektywą. Dzisiaj Reprodukcje obrazów Varmeer'a zdobią ściany miłośników malarstwa na całym swiecie. Jednak pomimo wielkiego talentu dorobek malarski Vermeer’a pod względem ilości nie jest imponujący; artysta pozostawił po sobie zaledwie 37 znanych obrazów, z czego 22 znajdują się w USA, a 15 jest ozdobą różnych kolekcji w Europie.
